2009 THY Amsterdam kazası ile ilgili skandal gelişme

[Tan]

Hollanda Güvenlik Kurulu'nun rapor yazımı esnasında ABD'li yetkililerden baskı gördüğü ve sorumluluğu pilotların hatası üzerine kurguladığı iddiası gündeme bomba gibi düştü.

Havacılık dünyası Boeing 737 Max modellerindeki yüzlerce kişinin canına ma olan hata ile sarsılmaya devam ederken ihmaller zincirinin aslında 2009 yılındaki THY uçağının Amsterdam kazasına kadar gittiği ifade ediliyor.

Skandallar zinciri

Hatırlanacağı üzere 25 Şubat 2009 tarihinde THY uçağı Amsterdam Shipol havalimanına iniş esnasında düşmüş ve kazada 9 kişi yaşamını yitirmişti. Hollanda Güvenlik Kurulu tarafından 2010 yılında yayınlanan raporda otomatik pilotun yükseklik göstergesindeki farklılık nedeniyle uçağın hızını düşürdüğü ve pilotların buna geç müdahale ettiği açıklanmıştı.

Bununla birlikte kurul tarafından kazayı incelemek üzere görevlendirilen Dr. Sidney Dekker'in hazırladığı detaylı rapor; Boeing'in ve ABD'li yetkililerin sorumluluğu pilotların üzerine yıkmak için büyük çaba sarfettiğini, kendi kusurlarını örttüğünü ifade ediyor.

New York Times tarafından ulaşılan rapora göre BOeing 737-800NG uçağının sisteminin iki sensörden gelen verileri kıyaslayarak otomatik pilotu devreye sokması gerekiyordu. 2006 yılından itibaren satılan uçaklara Boeing bu çözümü opsiyonel güncelleme olarak sunmayı kabul etmişti. Ne var ki önceki model uçaklarda Boeing böyle bir güncellemeyi gerekli görmemişti. Üstelik bununla ilgili pilotları uyaracak talimatları da kullanım klavuzlarına eklememişti. Firma pilotların bu hatayı anında fark etmesini umuyordu. Düşen THY uçağı da 2002 üretimiydi.



Güvenlik kurulunun raporunun ilk aşamasında Boeing'in ihmalkarlık gösterdiği vurgulanmıştı ancak ABD'li yetkililer bu bölümleri sildirerek konuyu biraz daha pilotların hatası olarak göstermeye çalıştı. Aynı dönemde Boeing yetkilileri de benzer açıklamalar yaparak manipülasyonu derinleştirmişti. Dekker'in raporunun güvenlik kurulu kararı ile yayınlanmadığı da gelen bilgiler arasında.

Dekker bugün yaşanan 737 Max kazalarında ortaya çıkan bulguların THY uçağı kazasına kadar gittiğini ve o dönem tasarım hatalarının sümen altı edilmesi nedeniyle büyük bir fırsatın kaçırıldığını ifade ediyor.

Ortaya çıkan gelişmeler oldukça ilginç ve o dönem tasarım hataları kabul edilseydi Boeing'in önemli bir tazminata çarptırılması ve hataların düzeltilmesi için o günden itibaren çalışmaya başlaması işten bile değildi. Bugün yüzlerce insanın hayatı da kurtulmuş olabilirdi.